Müteselsil Sorumluluk Nedir?
Müteselsil sorumluluk özellikle serbest muhasebeci mali müşavirlik meslek erbaplarıyla ilgili olarak duyduğumuz bir kavram. Özetle, bu kavram bir borcun bir bölümünden değil de tamamından sorumlu olmak anlamına gelmekte. Vergi kaçırma, usulsüzlük, sahte beyan verme, vergi ziyanına neden olma gibi şeylere neden olan meslek erbaplarının ilgili vergi borcundan tamamen sorumlu tutulmalarını ifade eden bu uygulamanın amacı nedir?
Müteselsil Sorumluluğun Amacı
Uygulamanın amacı oldukça anlaşılırdır. Serbest muhasebeci mali müşavir meslek erbabına yaptıkları için ciddiyetini göstermek ve vergi kaybını en aza indirmek amacıyla yukarıda bahsedilene benzer durumlar için ağır bir yaptırım uygulamak müteselsil sorumluluğun ana amacıdır. Dahası, serbest muhasebeci mali müşavirler kamu görevlilerinin cezalandırılmasında kullanılan hükümlerle cezalandırılırlar. Çünkü bir anlamda ellerinde kamu kaynaklarının sorumluluğu vardır. Bu da söz konusu sorumluluğun nedenlerinden biridir.
Müteselsil Sorumluluğun Söz Konusu Olduğu Durumlar
Müteselsil ve müşterek (kısmi) sorumluluğun söz konusu olduğu durumlar 4 Sıra Numaralı Vergi Beyannamelerini İmzalayan SMMM’lerin Sorumluluğuna İlişkin Genel Tebliği’nde açıklanmaktadır. Bu durumlar şu şekildedir:
– Meslek mensupları kendilerine ibraz edilmiş belgeleri Muhasebe Sistemi Genel Tebliği’ne uygun olarak ve doğru bir şekilde zamanında kanuni defterlere geçirip mali tablolara aktarmalıdır.
– Meslek mensupları bilerek kullandıkları ve sahteliğinin/yanıltıcılığının tespiti için ayrıca araştırma yapılmasını gerektirmeyen belgelerden sorumlu tutulur. Eğer harici araştırma yapılmadan sahte/yanıltıcı belge anlaşılamıyorsa SMMM’ler bundan sorumlu tutulmaz. Eğer miktarlar ve tutarlar açısından işletmenin iş hacmi ve faaliyetinin türü ile bağdaşmayan belgeler varsa, ayrıca ticari örf ve teamüle aykırı düşen belgeler varsa SMMM meslek erbapları bu belgelerden sorumludur. Mükellef bir tespitte bulunmamışsa ya da meslek mensubu ikna olmamışsa keyfiyet hali beyanname süresinin bitişime kadar vergi dairesine yazılı olarak bildirilmelidir. Bu sayede SMMM’nin belgeyle ilgili sorumluluğu ortadan kalkar. Ancak sorumluluk tespitinde belirttiğimiz durumlar yeterlidir. Mesela yanlışlıkla bile olsa defterdeki tutarların toplaması yapılırken hata yapılması halinde gerçekleşen vergi kaybından, söz konusu verginin gecikme zammı ve faizinden SMMM meslek erbabı da sorumlu tutulur.
– Meslek mensuplarının mükelleflerin ibraz ettiği belgelerdeki bilgilerin resmi defterlere ve defterlerdeki bilgilerin mali tablolara uygun olmasından sorumlu olmaları söz konusudur.
– Beyannamelere eklenmesi gerekli temel mali tablolardaki ve Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine uygun olarak belirlenen Dönem Kar/Zaararı’nın doğruluğu da meslek erbaplarının sorumluluğudur.
SMMM meslek erbaplarının sorumluluklarına dair bu hükümlerle ilgili en büyük soru işaretlerinden biri keyfi olup olmadıklarıdır. Mesela meslek erbaplarının hangi belgelerin içindekilerin doğruluğu ile ilgili olarak ekstra araştırma yapmalarının gerekip gerekmediği hususunda mevzuatta belli bir hüküm yoktur. Sorumluluğa dair hükümlerin ciddi bir bölümü farklı yorumlara açıktır.
Müteselsil ya da Müşterek Sorumluluğun Tespiti
SMMM meslek erbaplarının sorumluluk tespitinde vergi inceleme elemanları tarafından yapılan denetimler önemli yer tutar. Eğer vergi inceleme elemanlarının yaptıkları incelemeler sonucu matrah farkı ortaya çıkarsa beyannameyi imzalayan meslek mensupları ve sorumluları tespit edilir, bu da vergi incelemesi yapanların raporlarında belirtilir. Raporda meslek mensubunun farktan sorumlu olup olmadığı belirtilecektir. Vergi inceleme elemanları ilgili raporun bir nüshasını vergi dairesine, bir nüshasını da disiplin soruşturması için meslek odasına gönderirler. Raporların bakanlığa gönderilmesiyse gerekmemektedir.
Bu denetimin ardından yukarıda belirttiğimiz sorumluluk halleri ortaya çıkarsa SMMM meslek erbapları kaçakçılık cezası alma riskiyle karşı karşıya kalır. Eğer meslek erbapının suç nedeniyle herhangi bir menfaat elde etmesi söz konusu olmamışsa Türk Ceza Kanunu suça iştirak hükümleri uyarınca meslek erbapının cezası yarıya indirilir.
Ekohesap Bütün Muhasebe İhtiyaçlarınızda Yanınızda!
Kullanıcı dostu bir web tabanlı ön muhasebe programı arıyorsanız Ekohesap tam size göre! Ekohesap ile gelir ve gider takibinizi yapın. Faturalarınızı yönetin. Müşteri ve tedarikçi takibinizi gerçekleştirin. Raporlar menüsüne bakarak hangi ürünün ne kadar satıldığını görüp mali müşavirinize alış-satış faturaları hakkındaki bilgileri kolayca mail yoluyla gönderin. E-Fatura yönetiminizi gerçekleştirin ve ödeyeceğiniz vergileri kolayca görün. Çalışanlarınıza ödeyeceğiniz maaşlara bakın ve dilerseniz maaş bordrolarını kolayca çıkarın. Çek ve senetlerinizin durumlarını takip edin. Ekohesap bütün bu işlemleri ve daha fazlasını kafanız karışmadan gerçekleştirebileceğiniz kullanımı kolay bir ön muhasebe yazılımıdır. Ekohesap’ı ücretsiz olarak denemek için hemen bizimle iletişime geçin!